Sociale samenhang en brede welvaart

Betrokken onderzoeker 
Maja Ročak

Samenwerkingspartners 
Neimed, sociaal-economisch Kenniscentrum

Omschrijving
De regio Parkstad Limburg heeft te maken met complexe, meervoudige opgaven in de vorm van achterstanden in de sociaal-fysieke leefomgeving en de ruimtelijk-economische structuur. Dit zorgt voor uitdagingen op het terrein van brede welvaart. Brede welvaart is een steeds belangrijker concept in beleid en politiek, omdat het een indicatie van de kwaliteit van leven en leefomgeving geeft, waarbij diverse maatschappelijke indicatoren in ogenschouw worden genomen. Het omvat thema’s zoals welzijn, gezondheid, arbeid en vrije tijd, wonen, veiligheid, milieu en materiële welvaart. Sociale samenhang is een belangrijk onderdeel van brede welvaart, en een belangrijke factor om rekening mee te houden in regionale transformatie-opgaven gericht op brede welvaart. In dit onderzoek onderscheiden we twee dimensies van sociale samenhang: (1) de relationele dimensie, die betrekking heeft op (ver)bindingen tussen burgers/ sociaal kapitaal (omvang en kwaliteit van netwerken) en (2) de institutionele dimensie, die met name betrekking heeft op de verbinding tussen burgers en instituties, en het vertrouwen en participatie van burgers in instituties.

Dit onderzoek brengt in kaart wat precies de rol en betekenis van sociale samenhang is in relatie tot brede welvaart, en gebiedsgerichte transformatieprocessen. Dit wordt gedaan aan de hand van een casestudy in Heerlen-Noord: een gebied dat slecht scoort op brede welvaart, en kampt met complexe en meervoudige opgaven. Vanuit het perspectief van stakeholders in het gebied wordt in kaart gebracht hoe het gesteld is met de sociale samenhang, en welke belemmeringen en kansen dat met zich meebrengt voor het vergroten van brede welvaart middels gebiedsgerichte transformatieprocessen.

Inbedding in het programma van het lectoraat Sociale Integratie
Dit onderzoek is verbonden met de Zuyd-brede transitiethema’s (m.n. Waardevolle Wijken en Gezonde Samenleving), waarin regionale transformatie-opgaven centraal staan en waarin het concept brede welvaart in toenemende mate belang wordt toegekend. De onderzoeksagenda van Zuyd richt zich expliciet op regionale opgaven. Heerlen-Noord is een gebied dat representatief is voor meerdere gebiedsontwikkeling casussen in de regio en als zodanig kunnen de opgedane inzichten gebruikt worden om professionals en beleidsmakers in de regio handvatten te bieden om met transformatieprocessen om te gaan. Het onderzoek levert daarmee kennis voor de regio en de Zuyd onderzoeksprogrammering. 

Daarnaast is dit onderzoek ingebed in het programma van het lectoraat Sociale Integratie m.n. programmalijn 2 Samen-leven. Dit onderzoek geeft inzicht hoe samen leven vorm krijgt en welke interacties, relaties en verhoudingen tussen groepen (burgers) daarbinnen plaatsvinden.

Dit postdoconderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door een postdoc voucher van Zuyd Hogeschool en een SIA post doc subsidie.