ZELF-studie en ZELF-programma
Wat houdt het project in?
ZELF staat voor: Zelfredzaamheid, Eigen Regie, Levenskwaliteit en Functionaliteit. De ZELF-studie is een meerjarig reablement-project waarin training en scholing van zorgmedewerkers centraal staan. Zodat zij uiteindelijk hun cliënten optimaal stimuleren in zelfredzaamheid, activiteit en eigen regie.
In de praktijk blijkt namelijk dat veel zorgtaken onnodig van cliënten worden overgenomen, terwijl het stimuleren van eigen kracht en zelfredzaamheid veel voordelen heeft. Ook voor zorgverleners. De cliënt helpen om zichzelf te helpen of 'zorgen voor’ in plaats van ‘zorgen dat' zijn de meest gehanteerde praktische vertalingen van reablement.
Aanhakend op de lessen die binnen de ZELF-studie verkregen zijn, is het ZELF-programma ontwikkeld. Dit programma motiveert en faciliteert zorgmedewerkers om de zelfredzaamheid en eigen regie van ouderen te stimuleren. Het is een interactief, compleet en theoretisch onderbouwd programma dat is getest in diverse landelijke pilots en experimentele studies.
Evaluaties laten zien dat het programma een effectief, kosteneffectief en gewaardeerd programma is. Zo:
- Stimuleerden verpleegkundigen en verzorgenden in de interventiegroep meer zelfredzaamheid dan hun collega’s in de controlegroep.
- Lijkt het erop dat bewoners in de interventiegroep minder snel achteruitgingen in ADL-afhankelijkheid dan bewoners in de controlegroep.
- Maakten bewoners uit de interventiegroep in 6 maanden tijd bijna 600 euro minder kosten dan bewoners in de controlegroep (artikel under review).
- Is het programma grotendeels geïmplementeerd als gepland. En werd de interactieve en complete opzet door deelnemers, trainers en teammanagers erg gewaardeerd (artikel in voorbereiding).
Wanneer is het project uitgevoerd?
De ZELF-studie kent een aanloop in de jaren 2013-2019. In deze periode is in Nederland het fundament is gelegd voor reablement als gedachtegoed en interventieprogramma.
Programma's gebaseerd op het gedachtegoed van reablement binnen de langdurige en acute zorg zijn in 2019 gesynthetiseerd. Dit heeft waardevolle lessen opgeleverd voor de doorontwikkeling van reablement en daarop gebaseerde programma's.
Het ZELF-project heeft ingehaakt op eerder opgedane ervaringen en bevindt zich nu in de afrondende fase. De verkregen inzichten worden gebruikt in het vervolgtraject waarbij een ZELF2.0 programma ontwikkeld wordt.
Wie deden mee in het project?
Het project werd gefinancierd door ZonMw. Het lectoraat Wijkgerichte Zorg is aangesloten als onderzoekspartner binnen de afronding en het vervolg van dit project (ZELF-programma 2.0). Projectpartners zijn de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg, Meandergroep Zuid-Limburg, Patyna, Vivantes en Zorgcentra de Betuwe. Daarnaast is een aantal pilots in de wijk uitgevoerd om het ZELF-programma te testen op haalbaarheid. Buurtzorg, Thuiszorg West-Brabant hierin partners.
Meer weten over dit project?
Neem contact op met Stan Vluggen, via: Stan.vluggen@zuyd.nl