Tips van Zuyd Hogeschool voor gezonde leefstijl scholieren
Stel dat je betere sportprestaties levert door een gezond dieet. Gaan jongeren dan gezonder eten? Dat valt nog te bezien, zegt Marc Koppert. Hij is docent en onderzoeker bij de opleiding Mens en Techniek | Biometrie van Zuyd Hogeschool. Deze week liet hij docenten van zes middelbare scholen uit Nederland, België, Duitsland en Spanje zien wat Zuyd doet op het vlak van biometrie, voeding en gezonde leefstijl.
Aanleiding is het initiatief van scholengemeenschap Sophianum in Gulpen om met die zes Europese middelbare scholen mee te doen aan het Erasmus-project ELvis (EuroLink virtual international school) Olympics. De scholen willen zo hun leerlingen motiveren een gezonde leefstijl aan te nemen. Onderdeel is dat de scholieren acht weken lang een sportdieet krijgen voorgeschoteld. Daarna wordt gekeken of hun sportprestaties zijn verbeterd.
Kijkje in de keuken
Het Sophianum klopte bij Zuyd aan om met de docenten van die andere scholen een kijkje in de keuken van Zuyd te krijgen als het gaat om het meten van sportieve prestaties. Koppert is enthousiast over hun voornemen scholieren gezonder te leren leven. Maar hij ziet tijdens een lopend onderzoek op zowel het Sophianum als het Blariacumcollege in Venlo dat studenten hiertoe motiveren een pittige uitdaging is.
Actiever na ‘gezonde les’
Ter illustratie vertelt Koppert hoe een student Mens en Techniek | Biometrie op beide scholen met een sensor het bewegingsgedrag van leerlingen heeft gemeten. Dit gebeurde eerst voordat ze een lesprogramma over gezonde leefstijl kregen en de tweede meting volgde erna. “De eerste onderzoeksresultaten lijken goed nieuws”, zegt Marc. “Vooral op de dagen dat ze online lessen kregen, zagen we verschil. Na afloop waren ze actiever. Maar dat kan ook komen doordat de corona maatregelen toen net versoepeld waren en de zon zich meer liet zien. We merken verder dat scholieren van hogere niveaus makkelijker te motiveren zijn, zoals je ook de actieve jongeren makkelijker meekrijgt dan inactieve.”
Eetgedrag is belangrijk
Hoe dit gaat uitpakken bij de 35 scholieren na hun allround sportdieet, is nog de vraag. Komend voorjaar en in 2023 gaan ze naar een van de andere scholen om daar in gemengde teams tegen elkaar te sporten. Dan zullen ze het effect van al dat fruit en groente merken. “Na de wedstrijden worden de scholieren ambassadeurs en delen ze hun ervaringen met andere scholieren”, vertelt Hans Venderbos. Hij is coördinator Internationalisering bij Sophianum en schreef het projectplan voor ELvis Olympics met gymdocent Frans Lipsch. “We zetten te weinig in op de randvoorwaarden voor een gezonde leefstijl, waar voeding er één van is”, zegt Lipsch.
Demonstraties Biometrielabs
Meten is weten. En om precies te weten hoe goed de scholieren straks vorderingen hebben gemaakt, demonstreert Koppert met enkele studenten Mens en Techniek|Biometrie in het inspanningslab hoe je bijvoorbeeld de maximale zuurstofopname kan meten. Een Duitse docent mag de fietstest ondergaan. In het MotionLab leggen geavanceerde sensoren, camera’s en software de bewegingen van enkele docenten tot in detail vast. Dit is een van de meest geavanceerde metingen die bij Zuyd gedaan kan worden. “Vorig seizoen hebben we zo een compleet handbalteam geanalyseerd. Aan de hand van die data kon de coach precies zien onder welke hoek de spelers werpen en met welke snelheid. Daardoor kan hij nu aan verbeteringen werken”, legt een student uit. De docenten van de middelbare scholen kunnen straks ook met vrij eenvoudige middelen metingen verrichten bij hun scholieren. Een goedkope sensor laat bijvoorbeeld de versnelling zien waarmee iemand omhoog springt en meet daarmee de spronghoogte.
Positief effect meetdata
Sonja Wellens biedt als adjunct-directeur van de Spectrumschool in het Belgische Deurne bij Antwerpen meerdere sportopleidingen op verschillende niveaus aan. Ze is enthousiast over de demonstraties bij Zuyd. “Meetgegevens maken scholieren bewust van wat een gezonde leefstijl doet. Op die leeftijd denken de meesten dat het wel los loopt met fitheid. Maar als je kleine verbeteringen kunt laten zien, motiveert dat.” De metingen in de biometrielaboratoria vindt ze ‘een eyeopener’. “Met dit soort onderzoeken kunnen we op school de interesse van studenten verbreden naar een wetenschappelijk luik.”
Gezonde leefstijl
Iris Kanera, onderzoeker bij het lectoraat Voeding, Leefstijl en Bewegen bij Zuyd, sluit de bijeenkomst af met een presentatie over vitaliteit en een gezonde levensstijl in breder perspectief. “Meer aandacht voor gezonde levensstijl is hard nodig in de Europese Unie, waar overgewicht er mede toe leidt dat chronische aandoeningen steeds vaker voorkomen. Nederlandse beleidsmakers zetten in op eigen verantwoordelijkheid. De zorgprofessional heeft hier ook een rol in”, zegt Kanera. “We moeten de jonge professional leren goed voor zichzelf te zorgen voor een duurzame employability. En ze moeten de discussie hierover durven aan te gaan met de patiënt. Hem helpen een gezonde leefstijl te accepteren .”
Water in plaats van cola
Met die gezonde leefstijl begin je best zo vroeg mogelijk, vindt Lipsch. Hij hoopt dat leerlingen door dit project leren dat ze eenvoudig iets kunnen veranderen in hun eet- en drinkgedrag. “Als ze bijvoorbeeld water drinken in plaats van cola zijn we al ver genoeg.”
Zo werken wij aan een duurzamere wereld
Bij Zuyd Hogeschool gonst het van de ideeën en initiatieven die bijdragen aan een duurzamere wereld. Met het programma Duurzaam Zuyd bieden we hieraan richting en ondersteuning. In dit programma geven wij onze duurzaamheidsambities vorm: we zorgen voor een integrale plaats van duurzaamheid in ons onderwijs, we verduurzamen onze bedrijfsvoering en we investeren in de vitaliteit van onze studenten en medewerkers. We zijn er nog niet, maar we werken hier iedere dag keihard aan. Op die manier zorgen we er als hbo-instelling voor dat onze studenten zich ontwikkelen tot goedopgeleide professionals. Professionals die de kennis en de vaardigheden hebben om vanuit hun vakgebied bij te dragen aan een duurzamere wereld.
