Veel (studie)succes!
André Postema duikt maandelijks in de ontwikkelingen bij Zuyd, in de regio, maatschappij en het onderwijsland. Dit keer gaat hij dieper in op studiesucces.
In onze instellingsstrategie Het begint met jou doet Zuyd 5 beloftes. De eerste daarvan is dat we staan voor eigentijds, relevant en studeerbaar onderwijs. We doen dit door de beroepspraktijk dichtbij te brengen en nieuwe technologieën toe te passen. Belangrijker nog is dat studenten bij Zuyd alle kansen krijgen om succesvol te studeren. Dat laatste lijkt misschien vanzelfsprekend, maar het raakt de kern van ons bestaan als onderwijsinstelling.
Maar wat is dat nu eigenlijk, succesvol studeren? In de enge definitie wordt met studiesucces doorgaans gedoeld op de tijd die studenten nodig hebben tussen instroomdatum en diplomering. Zij veronderstelt dát er een diploma wordt behaald en wel binnen een bepaalde tijdstermijn (de nominale studieduur, al dan niet verlengd met een extra jaar).
Deze definitie is behalve intuïtief aansprekend ook meetbaar. Maar uiteraard niet het hele verhaal, zoals de collega’s van de Hogeschool van Amsterdam in hun bundel Studiesucces in het hoger onderwijs: van rendement naar maatschappelijke relevantie (2018) betogen. Want wiens studiesucces betreft het eigenlijk? Dat van de student, van de opleiding of van de maatschappij? En gaat het om het papiertje, of juist om andere zaken, zoals adequaat voorbereid zijn op het functioneren in het toekomstig beroepenveld, of persoonlijke ontwikkeling, of actieve deelname aan de samenleving? Daarmee wordt een aanzienlijk ruimere definitie gehanteerd. En wordt studiesucces opgerekt tot studentsucces. Of tot mens- en maatschappijsucces. Belangrijk om naar te streven, maar toch ook veel meer dan het onderwijs voor zijn rekening kan nemen.
De inzet zal wat mij betreft altijd die van én-én moeten zijn. Dus én een getuigschrift, als proeve van bekwaamheid, binnen een redelijke termijn én aandacht voor jou als persoon, in jouw context, met jouw bijzondere talenten.
Onderstaand overzicht wordt jaarlijks gepubliceerd door de Vereniging Hogescholen. Daarbij wordt de enge definitie van studiesucces gehanteerd, in dit geval de mate waarin een instroom(jaar)cohort van studenten na 5 jaar het diploma heeft behaald.
Van de grote hogescholen doen we het als Zuyd bepaald goed. Interessant is evenwel dat nogal wat kleinere en/of mono-sectorale hogescholen nog beter scoren. Zoals wel vaker geldt dat grootschaligheid weliswaar doelmatig kan zijn, maar dat effectiviteit een ander verhaal is. Bij Zuyd proberen we hierin een derde weg te bewandelen, met een breed opleidingenaanbod georganiseerd in 30 kleinschalige, zelf-organiserende academies. En daarnaast investeren we langjarig in de studeerbaarheid van onze onderwijsprogramma’s en het intensief en op maat begeleiden van onze studenten. In eerste instantie met de programma’s Succesvol Studeren en Succesvol Begeleiden. En sinds dit jaar door de structurele inzet van onderwijsdeskundigen ten behoeve van al onze opleidingen. Met deze ondersteuning richten we ons op studeerbare curricula. Zijn er bijvoorbeeld geen struikelblokken, toetsen die concurreren met elkaar, is de studiebelasting realistisch? Een studeerbaar curriculum leidt echter niet één op één tot studiesucces (zeker niet in de enge definitie), omdat ook studentkeuzes en factoren (in de omgeving) van de student een rol spelen in studiesucces. Daarom is het belangrijk naast een goed studeerbaar curriculum ook oog te hebben voor het ‘binden en boeien’ van de student.
De andere kant van de studiesucces-medaille is uitval. Alhoewel uitval soms hele goede redenen heeft, is het doorgaans ongewenst - zeker wanneer “uitval opvalt” (zie ook het proefschrift van Christiaan van Onzenoort). Ook hier doet Zuyd het relatief goed. We blijven ons met de nieuwe strategie verbinden aan de succesvolle ontwikkeling van onze studenten. De student journey die vorig jaar is gemaakt is hierbij relevant. Hiermee is onder andere in kaart gebracht hoe onze studenten hun start bij Zuyd ervaren. Dat gaat niet zelden gepaard met onzekerheid. Met Het begint met jou helpen wij ze op weg: door hen te zien, te helpen groeien en uit te dagen.
Deze inzichten verbinden we weer aan onze onderwijsprogramma’s. We zien bijvoorbeeld dat onze studenten vaak kiezen om te stoppen met de studie na de eerste toets. Soms lijken opleidingen deze toets als selectie-instrument te gebruiken, terwijl studenten juist in de eerste periode nog twijfelen of zij wel op de juiste plek zitten. Door hoog in te zetten bij een eerste toets, ontnemen we ze mogelijk de kans om te laten zien wat ze wel kunnen, om te groeien als persoon en in het vakgebied.
Deze op het oog mooie cijfers laten echter onverlet dat er een wereld te winnen is, ook voor Zuyd. Niet voor niets heeft studiesucces zo’n prominente plaats in onze instellingsstrategie. Enerzijds omdat er onverkort winst te halen is in het studeerbaar maken en houden van onze onderwijsprogramma’s, in het begeleiden van studenten, in het voorkomen van ongewenste uitval en langstuderen. Daar hebben we geen boetemaatregelen voor nodig. En anderzijds omdat onderwijs zoveel meer is dan het halen van de toets. Brede vorming, persoonlijke ontwikkeling, een veilig leerklimaat. Voor minder doen we het niet.
André Postema is sinds 1 juni 2023 voorzitter van het College van Bestuur van Zuyd Hogeschool.
