Afasiepatiënten helpen logopediestudenten Zuyd Hogeschool bij ontwikkelen communicatietraining voor zorgprofessionals
Mensen die communicatiekwetsbaar zijn – zoals afasiepatiënten – krijgen binnen het zorgproces vaak niet de aandacht die ze verdienen omdat zorgprofessionals niet goed weten hoe ze met deze doelgroep moeten omgaan. Tijdens een op 1 april 2019 door de opleiding Logopedie van Zuyd Hogeschool georganiseerde bijeenkomst stond het verbeteren van de communicatie tussen zorgprofessional en afasiepatiënt centraal. Om de communicatieprocessen tussen afasiepatiënten en zorgprofessionals te verbeteren heeft de opleiding Logopedie van Zuyd Hogeschool verbinding gezocht met het afasiecentrum RAP (Revalideren Activeren Participeren). Logopedisten zijn immers communicatie-experts en kunnen de verbindende schakel vormen tussen cliënten in de zorg en andere zorgprofessionals.
Taalstoornis
Tijdens de bijeenkomst die op 1 april heeft plaatsgevonden bij Zuyd Hogeschool in Heerlen waren 14 afasiepatiënten aanwezig die aan het project hebben meegewerkt. Afasie is een taalstoornis ten gevolge van een hersenletsel waardoor het spreken, begrijpen, lezen en of schrijven verstoord kan zijn. De dialoog in het zorgproces met mensen met afasie verloopt namelijk vaak moeizaam omdat zij zich niet goed kunnen uiten richting zorgprofessional en omdat de zorgprofessional de persoon met afasie niet altijd goed begrijpt.
Samenwerking logopediestudenten met afasiepatiënten
De 14 afasiepatiënten die aan het project meewerken hebben afasie in een chronische fase. Zij gaan allen naar het afasiecentrum RAP waar zij allerlei activiteiten doen rondom communicatie, waardoor zij beter kunnen participeren. In het afasiecentrum RAP hebben zij tevens, in samenwerking met de opleiding Logopedie van Zuyd, een training gekregen hoe zij logopediestudenten – als aankomende professionals – het beste van feedback kunnen voorzien over hun aanpak om communicatie met afasiepatiënten vorm te geven. De studenten hebben als basis voor deze bijeenkomst een intensieve training Con-tAct (Oostveen, Berns, Jünger, 2018) gekregen. Doordat de studenten nauw hebben samengewerkt met de afasiepatiënten en hun directe feedback hebben ontvangen, kunnen de logopediestudenten op hun beurt andere zorgprofessionals coachen in hun communicatie met mensen die communicatiekwetsbaar zijn. Dit stelt afasiepatiënten in staat om beter te participeren.
Logopedisten zijn communicatie-experts en dienen die rol ook op te pakken door andere zorgprofessionals te coachen.
“De bijeenkomst met de 14 afasiepatiënten is een onderwijsactiviteit voor onze tweedejaarsstudenten Logopedie, die deel uitmaakt van het blok Neurogene communicatiestoornissen. Het is een mooi voorbeeld van praktijkleren en het verbinden van binnen met buiten”, laat Ruth Dalemans, docent bij de opleiding Logopedie van Zuyd Hogeschool, weten. De bijeenkomst is door Dalemans en haar collegadocent Janneke Ploum georganiseerd.
Communicatiestrategieën zorggesprekken
Dalemans: “Wij leren onze logopediestudenten bepaalde communicatiestrategieën aan om de communicatie in zorggesprekken goed vorm te geven. Logopedisten zijn immers communicatie-experts en dienen die rol ook op te pakken door andere zorgprofessionals te coachen in omgang met deze doelgroep. Denk bij die communicatiestrategieën aan zaken als: tijd nemen, structureren, vereenvoudigd taalgebruik, bewust gebruik van pen en papier ter ondersteuning. En verder het ‘erkennen’ van de cliënt met afasie, het ondersteunen van het uiten van de cliënt met afasie, maar ook het checken of je de cliënt als zorgverlener juist begrepen hebt. Het lijkt allemaal heel vanzelfsprekend totdat je het moet doen. De studenten leren door deze strategieën intensief te oefenen, eerst met de docent als model, door het bestuderen van filmpjes, het doen van rollenspel én met gebruikmaking van de feedback van cliënten met afasie. Dit project is een eerste stap in die richting.”
