Onderzoek gestart met speciale aandacht voor jonge vaders
Voor een vier jaar durend onderzoek naar hulpverlening aan jonge ouders heeft Zuyd Hogeschool subsidie gekregen van de Nederlandse organisatie voor gezondheidszorgonderzoek en zorginnovatie, ZonMw. In het onderzoek is specifiek aandacht voor jonge vaders.
Het onderzoek is gekoppeld aan het Jonge Ouders Project (JOP) van de gemeente Heerlen. Dinsdag 18 mei was de (online) kick-off van het onderzoek. Een inspiratiemoment voor projectpartners en geïnteresseerden en de officiële start van het onderzoek dat vanaf 1 april loopt.
Waarom in Heerlen? De stad staat landelijk in de top vijf van gemeenten met de meeste tienermoeders en er komt veel laaggeletterdheid en werkloosheid voor. “Je ziet van generatie op generatie dezelfde problemen en dan is het ook nog vaak een combinatie van problemen”, vertelt teamleider Kevin Penders van het expertiseteam Heerlen Noord bij de gemeente Heerlen.
‘Jonge vader blijft vaak buiten beeld’
Traditioneel zijn het vooral de jonge moeders die aandacht krijgen vanuit hulpverlening, vertelt docent Sociaal Work en onderzoeker Marijke Sniekers van lectoraat Sociale Integratie bij Zuyd. De rol en betekenis van vaders in gezinnen blijft vaak buiten beeld. Vaders zijn echter minstens zo belangrijk: als ouder en opvoeder, maar ook als steunpilaar voor moeders. Sniekers: “Een van de vragen in ons onderzoek is daarom of het bijvoorbeeld nodig is dat hulpverleners jonge vaders op een andere manier benaderen dan jonge moeders.” Deze missie sluit naadloos aan op het JOP van de gemeente Heerlen.
Het Jonge Ouders Project
Het JOP is onderdeel van het Heerlense actieprogramma ‘Kansrijk van Start’ en biedt laagdrempelige, integrale ondersteuning aan jonge ouders. Professionals van zorgaanbieder JENS (preventieve en ambulante jeugdhulp), ’t Prunelleke (hulp aan jonge gezinnen na de kraamperiode) en Moventis GGZ werken binnen het JOP samen vanuit vijf expertises: het jonge kind, geestelijke gezondheidszorg, multiproblematiek, verstandelijke beperking en opvoedondersteuning. “We willen jonge ouders binnen hun vermogen in staat stellen zorg te dragen voor de opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen. Tegelijk willen we hen ondersteunen in hun eigen ontwikkeling en het vinden van een plek in de maatschappij”, zegt JOP-projectleider Simone Knops. “In de praktijk komen we maandelijks met alle betrokken professionals bij elkaar. Zo ontstaat kruisbestuiving tussen de expertises.”
JOP gaat door waar anderen stoppen
Ander sterk punt van het JOP is volgens Knops “dat we doorgaan waar anderen zouden stoppen. We zijn laagdrempelig en kunnen langdurig betrokken zijn bij een gezin als dat nodig is. Zo versterken we de relatie tussen de hulpverlener en de ouder. Waar anderen misschien na een paar keer niet meer terug zouden gaan, doen wij dat wel. Ook als de voordeur dicht blijft. Uiteindelijk boek je dan toch vaak succes.” Belangrijk hierbij is dat het JOP laagdrempelige hulp aanbiedt. Knops: “Stel dat een jong koppel bijvoorbeeld op zoek is naar een woning, dan kunnen wij daarbij helpen. Intussen kunnen we dan bespreken of er nog andere vragen zijn waar wij bij kunnen helpen. We ondersteunen ouders op alle gebieden en helpen hen vanuit hun eigen kracht te functioneren. Gemiddeld blijven we een jaar betrokken bij een gezin. De intensiteit van de betrokkenheid varieert en is afhankelijk van verschillende factoren zoals de draagkracht van ouders en de aard van de hulpvragen.”
Het JOP begon in 2016 als een Heerlense pilot vanuit het expertiseteam en het Jongerenloket Heerlen en is in inmiddels uitgegroeid tot een volwaardig project. Er zijn echter nog diverse ambities en ontwikkelmogelijkheden. Zo kan het project ook uitgerold worden naar andere gemeenten, vertelt Knops. Daarnaast wil het JOP de methodiek verder ontwikkelen en verbreden naar jonge vaders.
Onderzoek Zuyd als duwtje in rug JOP
Het actieonderzoek vanuit Zuyd waarvoor nu subsidie is verkregen, moet gaan bijdragen aan deze missie. De onderzoeksresultaten zullen uiteindelijk leiden tot een professionaliseringsaanbod voor hulpverleners die met jonge moeders én vaders werken. Kennis en expertise die ook vertaald kan worden in het onderwijs aan studenten Social Work van Zuyd, zodat ze dit later in hun werk kunnen toepassen.
‘Studenten maken makkelijker contact met jonge ouders’
De ouders met wie het JOP werkt, vertellen straks in het onderzoek van Zuyd als ervaringsdeskundigen wat wel en niet goed is gegaan in hun situatie. “Zij kunnen ons bijvoorbeeld vertellen wat specifiek nodig is in de begeleiding van jonge vaders”, zegt Sniekers. Studenten worden in het onderzoek betrokken. Sniekers: “We denken dat zij gemakkelijker een connectie met jonge ouders kunnen maken”. Dit sluit ook nauw aan bij de visie van Zuyd om onderzoek in het onderwijs te integreren en onderwijs in de praktijk te verankeren.
Succesvolle hulp voor lange termijn
Kevin Penders van de gemeente Heerlen: “Vroeger ging het er vooral om dat een jonge moeder weer aan een opleiding zou beginnen of werk kreeg. Eventuele andere problemen werden niet aangepakt. Nu wel. Daarom is deze aanpak ook op de lange termijn succesvol. Hopelijk kunnen we zo die nieuwe generatie dat zetje in de rug geven waardoor zij het echt anders gaan doen. We kunnen jonge ouders in hun kracht zetten.” En dat geeft hen een geweldig gevoel. Knops: “We krijgen positieve reacties van ouders. Ze zijn na afloop supertrots op zichzelf dat ze het verder alleen kunnen.” Als het aan de betrokkenen ligt, gaat de werkwijze zich daarom langzaam als een olievlek over Nederland verspreiden.
