Podcast 3: Mensen helpen via piepkleine deeltjes

Waarom is een tafel hard terwijl ander materiaal zacht is? Die vraag boeide lector Gino van Strijdonck van Material Sciences als kind al. Toen hij op latere leeftijd diep in dat tafelblad oog in oog kwam te staan met de piepkleine deeltjes waaruit het is opgebouwd, was hij verkocht. Van Strijdonck is sindsdien in de ban van deze moleculen. Zodanig dat hij zijn vak ‘kunst’ noemt. Dus Zuyd heeft er naast de kunstopleidingen in Maastricht een extra kunstlectoraat bij: op de Chemelotcampus in Geleen. "Ja, ik zeg altijd: ‘de mensen van Material Science zijn de kunstenaars onder de wetenschap’. Material Arts zou ook een goede naam zijn. Op feestjes lijken wij misschien de nerds en dat zijn we eigenlijk ook wel. Maar daarnaast we zijn ook heel sociaal en creatief. Ik heb wel eens in de zuurkast moleculen gemaakt die nog nooit iemand had gemaakt”, vertelt Van Strijdonck gefascineerd.

Martijn Zoet, lector Futureproof Financial, interviewt Van Strijdonck in de podcast en vraagt hem naar de onbegrensde mogelijkheden van moleculen. “Eigenlijk kun je moleculen precies zo manipuleren als je zelf wil. Je kunt er harde of zachte materialen van maken, vochtdoorlatend of juist niet. Vergelijk het maar met het bouwen van een huis. Wij ontwerpen dat huis niet, maar we kijken naar de muren en de bakstenen. Stel dat we een prothese moeten maken, dan bepalen de mensen in de zorg of die hard of zacht moet zijn. En bijvoorbeeld dat de patiënt niet op de plek van de prothese moet gaan zweten. Daarna weten wij precies welke plastic je moet kiezen. Of we geven het materiaal andere eigenschappen door de moleculen anders op elkaar te stapelen.”

Duurzame klimgrepen

Een recent voorbeeld is het verzoek om duurzame klimgrepen voor een klimhal te maken. “Klimmen is natuurlijk al duurzaam omdat het gezond is en je vitaal houdt. Maar met behulp van Zuyd-studenten van vooral Applied Science maar ook Engineering, hebben we die handgrepen ook nog eens van een duurzaam materiaal kunnen maken. Uiteraard hoort daar een statiegeldachtig businessmodel bij en daar hebben weer studenten van Technische Bedrijfskunde bij geholpen.”

Van Strijdonck vindt het prachtig om na zijn academische carrière zijn wetenschappelijke kennis op deze manier samen met hbo-studenten om te zetten naar producten waar mensen iets aan hebben. “Dat doen we door bijvoorbeeld zo’n verzoek om klimgrepen of een nieuwe prothese op te delen in kleinere deelonderzoeken voor studenten. In onderzoeksgroepjes met een ervaren professional van CHILL (Chemelot Innovation and Learning Labs, red.) en een docent kunnen ze aan de slag. Zo zien ze meteen zien hoe het er in de praktijk aan toegaat.” Voor bedrijven snijdt het mes aan twee kanten. Zij weten dat hun opdracht in goede handen is en ze kunnen alvast kennis maken met talentvolle toekomstige medewerkers. “In het begin moesten we nog telkens bedrijven benaderen voor opdrachten, maar nu komen ze vanzelf naar ons toe”, vertelt Van Strijdonck.

Gouden combinatie

De formule werkt zo goed dat elke student van de opleiding Applied Science tijdens zijn studie meewerkt aan een onderzoek van het lectoraat. Daarbij is de samenwerking met zowel universiteiten als het mbo een gouden combinatie. “Eerst heb je natuurlijk wetenschappelijk onderzoek nodig. Maar een wetenschappelijk artikel alleen lost geen probleem op. Van innovatie kun je pas spreken als er ook daadwerkelijk een goed product op de plank ligt. Dat betekent bijvoorbeeld een 3D-print maken en testen of dat product ook tegen een stootje kan. Voor dat laatste hebben we de hulp van mbo’ers nodig. Zij kunnen heel goed gestructureerd testen of het stuk gaat.” Zo krijgen bedrijven of patiënten een kwalitatief goed product waar universiteit, mbo en Zuyd trots op zijn.

Transitiethema’s

Het lectoraat Material Sciences is een belangrijke kracht binnen een van de speerpunten van Zuyd: het transitiethema Circulair Produceren. In het technologische decor van de Chemelotcampus spelen grondstoffengebruik, energiegebruik en emissies een hoofdrol. Naast Circulair Produceren heeft Zuyd nog drie transitiethema’s:

• Toekomstbestendig Bedrijfsleven
• Gezonde Samenleving
• Waardevolle Wijken.

Samen gaan deze vier thema’s voor veel verandering zorgen in de regio. Daarom doet Zuyd juist op deze gebieden onderzoek. Tot het begin van de zomervakantie staat elke week een lectoraat met de bijbehorende podcast centraal. De podcast over Material Sciences is hier te horen.